SACCHARUM

SACCHARUM

Dioscoridi Σάκχαρον, Arriano Σάκταρον, recentioribus Graecis Σάχαρ et Σάχαρι, Indis Sachar, aliud nativum est, aliud factitium. Illud Saccharum Mambu hodie vocatur, et cum saccharo Dioscoridis ac Plinii, l. 12. c. 1. mannaque Veter. idem est, et Tabaschir seu Tabaxir Arabibus dicitur, de quo supra aliquid dictum in voce Calaminum mel item Sacar. Addam hîc saltem, quod in Prasiis, Indiae gente circa Gangem, pluere mel quoddam liquidum scribat Aelian. Histor. l. 15. c. 7. ὅπερ ἐμπίπτον ταῖς πόαις, καὶ ταῖς τῶ έλείων καλάμων κώμαις, νομὰς τοῖς βουςὶ καὶ τοῖς προβάτοις παοέχει, quod in herbas et palustrium arundinum comas incidens, mira bobus et oulbus pabula praestet; unde suavissimum lac a Pastoribus exprimi addit: Quod ipsissimum esse hoc Saccharum nativum, et idem omnino cum manna Deserti, Bochartus asserit Hieroz. Parte prior. l. 2. c. 46. Vide supra in voce Manna. Atque huius Sacchari nullum in cibis, in Medicina saltem, usum fuisse, Plinius docet. illud nempe factitium et hodiernum, sucus est ex cannis expressus et igne concretus, adeoque ex arundinibus fit sectis, tusis et molitis, uti supra innuimus; quae ars ignota Veteribus licet ipsae hae

saccharinae arundines illis non fuerint incognitae. Ut pater ex versibus Varronis supra laudatis, et illis Statii Papinii, l. 1. Sylv. 6. v. 15.

Et quas praecoquit Ebusiâ cannas.

Sed et Lucan. de fluido saccharo, l. 3. Pharsal. v. 237. sic canit.

Quique bibunt tenera dulces ab arundine sucos etc.

Verum sucum tantum inde potui exprimebant, non vero eâ arte conficere illud nôrant, quam Arabes primi tradidêre, inde ad haec saecula delatam, quibus non solum multô labore excoquitur, sed et conditur insuper spissaturque. Quod sic solet fieri; Accipe viginti aut quot volueris, libras sacchari, quod ad manum fuerit, sive Canarium, sive Thomasinum (Maderense omnino praestat) electum, comminus, contunde, in ahenum aut aliud quodpiam vas ingere; adde paululum aquae fontanae, ut facilius liquescat saccharum, impone prunis donec saccharum liquefactum tantillum bulliat, idque velociter, ne lentorem et slavedinem contrahat; itaque pauculâ opus est aquâ, ut candidius evadat inque syrupum spissum convertatur. Tum paratam habe oblongam, quadratam figlinique operis arcam, virrô obductam, ab imo interstitiis per duos digitos transversos distinctam; adeo ut arca ab angustiis fundi dilatetur ad superiora: interstitiis impone tenuia, quadrata, longa bacilla, tribus digitis transversis ab invicem distantia, ab imo fundo usque ad superiora. Sic infunde calidum saccharum ad summum, operi arcam, asserique impositam admove fornaci, per senos denos adeoque vicenos dies. Remotô postmodum operculo si videas saccharum bacillis adhaerere, instar crystalli, refundes caute quod reliquum est syrupi, ut denuo fervidum, sed paululum remissius, in eandem arcam refundatur, et octo decemve diebus in loco calente reponatur, ut Candum saccharum tanto fiat splendidius. Bacilla autem in hoc amplexu saccharum pinea amat, caerera respuens, unde in pineis doliolis omnia condiuntur. Veneri hîc fucum faciunt; ad morem Valentinorum, de quibus hîc infra aliquid. Aliquando additur locô fontanae cinnamomi aqua distillata, ad maiorem virtutem etc. Vide hnc in rem plura apud Salmas. ad Solin. p. 115. et sequentibus, Item peculiari l. de Manna et Saccharo, Auctorem Anonymum Sinae et Europae c. 34. Cl. Sponium Itiner. Graeciae Parte 1. p. 24. ubi Officinam Saccharinam, a Societate Indica Orientali Foederati Belgii Massiliae erectam, et postmodum civi cuidam Massiliensi venditam, pluribus describit; Alios, nec non de variis Sacchari speciebus, hîc infra. Maxima Sacchari copia ex America, Brasilia inprimis advehitur etc.

Sacchari variae species ac nomina.

α. Alhusar, Avicennae, dicitur saccharum, quod aliis Hoaser. item Tigala resudat ex herba Tigala, a qua exturgescit, et concrescit in minutas grandines, ut habet Scaliger Exercit. 165. De eo dicit Bellonius, Observation. l. 1. c. 76. ubi exponit, quae species quibus nominibus in officinis Pigmentariorum Constantinopoli vulgo appellentur, pro saccharo Alhusar, petendum esse Tigala. Verum hoc Tigala quidem, non vero ipsam herbam, dici, ait Salmas. Subamarum autem est, et a manna e caelo cadente super fruticem Alhusar originem ducit, secundum plerosque Arabes. Vide Salmas. ad Solin. p. 1312. ss. Canariense, ab Insul. Canariis dictum, inter sacchari species Tabernaemontano recensitas, secundum tenet locum: Quod albô colore gaudens quomodo condiatur, ac spissetur, diximus. γ. Saccharum Candi nativum, longe praestantius illô, quod arte fit, ex cannis saccharinis exit, et densatur calore, eiusdem plane facultatis, imo aliquanto maioris, quam sucus ipse cannae, quô expressô et decoctô factitium saccharum paratur. Salmas. d. l. p. 1313. δ. Saccharum Candum factitium, non a candore, nec a canna, sed a recentioris Graeciae voce Κάντι vel Καντὸν et Κάντιον, nomen habet, quod angulosum sit, et, quum frangitur, in partes semper dissiliat angulatas; id enim Graeci vulgares καντὸν appellant. Idem ibid. p. 1022. ε. Fluidum saccharum, iam Straboni ac Solino memoratum, qui ex cannis et arundinibus quibusdam Indiae sucum mellei saporis exprimi scribunt: vide supra. ζ. Hoacser Arabum, idem cum saccharo Albusar. η. Iagara aut Jagra, species sacchari apud Indos, quod ex liquoe Tengae conficitur. Salmas. Ibid. p, 1313. θ. Maderiense, ab Insula Madera, omnium praestantissimum est; ι. Maltanum, Melsium seu Melitaeum. ex Insula Malta seu Melite, Canariensi densitate par, et bonitate secundum est, Resinatô praestantius. κ. Saccharum Mambu, vide supra in Sachar. λ. Miscellaneum, sexta species inter recensitas a Tabernaemontano, syrupis et cibis inserviens, minutiae sunt cuiusvis sacchari, unde ei nomen. μ. Panormitanum; vide spra in voce Canamellae. ν. Penidium, ex pyramidali, maxime Thomasino, et rectius Cassaunio conficitur, admistô albumine ovi, ut sordes contrahantut in sperficiem et iis sublatis pannum transmeet, donec in clavum parieti impactum massa coniciatur et validis lacertis, instar picis redactae, diducatur. Tum digitales accipit formas, instar lapidis et constringitur instar vitri, imo friabile evadit. Anonymus Auctor Sinae et Europae c. cit. sub fin. ζ. Resinatum, seu Valentium, ab urbe Valentia Hispaniae, officinis Arabice Tabarzeth, quod optimum denotat saccharum, tertiô locô memoratur Tabernaemontano. Fraus in eo manifesta, cum pro prima specie obtrudatur tertia, quae marmoris et alabastri candorem induit, et superiores superat, lixiviô sic fucatum; unde a remediis propter acrimoniam arceri debet. Accedit nomnihil farinae fuco, imocalcis, ut densitate

quoque optimum mentiatur. Idem Ibid. ο. Tabarzed, apud Arabes, optimum Saccharum dicitur. Aliud est π. Tabaxir seu Tabaschir, quod idem est cum Saccharo Mambu, et

Saccharo priscorum ρ. Saccharum Tengae, Indis Iagara seu Iagra, quod ex liquore Tengae conficiunt. Salmas. ad Solin. p, 1313. Vide quoque supra in Sachar Mambu. ς. Tigala, in officinis Constantinopolitanis dicitur, quô Arabes Saccharum Alhusar vel Alhasser vocant. Vide supra. τ. Thomasinum, ex Insul. Thomas allatum, quintô locô inter sacchari species memoratur Tabernaemontano; rubrum est et vilissimum. Ex eo saccharum Penidium fieri, diximus retro. υ. Valentinum, ab Urbe Hispaniae Valentia, idem cum Resinato est, et non unâ fraude praestantissimae notae saccharum imitatur, etc. Est et Diapenidion, trochisci scil. hecticis et pectoris obstructione laborantibus apprime utiles, apud eund. Auctorem Anonymum.